Hộ kinh doanh nhỏ lẻ là mô hình kinh doanh phổ biến tại Việt Nam, tuy nhiên các quy định về thuế (đặc biệt là các thay đổi gần đây và sắp tới) thường gây nhầm lẫn. Bài viết này sẽ làm rõ dịch vụ khai thuế hộ kinh doanh nhỏ, giải đáp hộ kinh doanh nhỏ lẻ có phải nộp thuế không, và hướng dẫn chi tiết các phương pháp tính thuế hiện hành và sắp tới (từ 01/01/2026).
1. Thế nào là hộ kinh doanh nhỏ lẻ?
Theo quy định tại Nghị định 01/2021/NĐ-CP, Hộ kinh doanh (HKD) là mô hình do một cá nhân hoặc thành viên hộ gia đình đăng ký, chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động kinh doanh.
Về mặt thuế, để xác định “Hộ kinh doanh nhỏ lẻ” hay không, cơ quan thuế thường dựa vào tiêu chí doanh thu.
Hiện tại (Đến 31/12/2025) theo Thông tư 40/2021/TT-BTC, Hộ kinh doanh không phải nộp thuế GTGT và thuế TNCN nếu có doanh thu từ hoạt động sản xuất, kinh doanh trong năm dương lịch từ 100 triệu đồng trở xuống.
Tóm lại: “Hộ kinh doanh nhỏ lẻ” thường được hiểu là các hộ kinh doanh cá thể có doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm (miễn thuế GTGT và TNCN) hoặc các hộ có quy mô doanh thu vừa phải, hoạt động theo hình thức khoán hoặc kê khai.
2. Hộ kinh doanh nhỏ lẻ có phải nộp thuế không?
- Doanh thu dưới 100 triệu VNĐ/năm (Đến 31/12/2025): Miễn thuế GTGT và thuế TNCN.
- Doanh thu trên 100 triệu VNĐ/năm (Đến 31/12/2025): Phải nộp thuế GTGT và thuế TNCN theo quy định, tùy thuộc vào phương pháp tính thuế áp dụng.
- Ngay cả khi được miễn thuế GTGT và TNCN, Hộ kinh doanh vẫn có thể phải nộp:
- Lệ phí Môn bài: Tùy thuộc vào doanh thu năm trước.
- Các loại thuế khác: Nếu thuộc đối tượng chịu thuế (ví dụ: Thuế tiêu thụ đặc biệt, Thuế bảo vệ môi trường, v.v.).
3. Các phương pháp tính thuế cho hộ kinh doanh nhỏ lẻ
Pháp luật hiện hành quy định hai phương pháp tính thuế chính cho Hộ kinh doanh.
3.1 Phương pháp khoán
- Áp dụng: Cho hộ kinh doanh không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ.
- Đặc điểm: Cơ quan thuế sẽ ấn định một mức doanh thu chịu thuế cố định trong một năm. Hộ kinh doanh nộp thuế theo tỷ lệ trên doanh thu ấn định đó.
3.2 Phương pháp kê khai
- Áp dụng: Cho hộ kinh doanh quy mô lớn (thường là trên 10 tỷ đồng/năm) hoặc các hộ tự nguyện áp dụng, có thể thực hiện đầy đủ chế độ sổ sách kế toán.
- Đặc điểm: Hộ kinh doanh tự kê khai doanh thu, chi phí phát sinh và nộp thuế theo tỷ lệ trên doanh thu thực tế.
3.3 Phương pháp khai thuế từng lần phát sinh
- Phương pháp này áp dụng cho các hộ kinh doanh không thuộc diện nộp thuế khoán và không hoạt động thường xuyên hoặc không có địa điểm kinh doanh cố định (Ví dụ: Cá nhân/hộ kinh doanh vãng lai, kinh doanh theo mùa vụ, cá nhân cho thuê tài sản…).
- Đặc điểm: Hộ kinh doanh sẽ thực hiện kê khai và nộp thuế ngay sau khi giao dịch phát sinh và hoàn thành. Nghĩa là, thay vì nộp thuế cố định theo năm hoặc theo quý, việc khai báo và nộp thuế diễn ra mỗi lần có doanh thu.
- Căn cứ tính thuế: Dựa trên doanh thu thực tế phát sinh của từng lần giao dịch hoặc từng hợp đồng.
4. Phương pháp tính thuế hộ kinh doanh theo các mốc thời gian
4.1 Phương pháp tính thuế hộ kinh doanh áp dụng đến 31/12/2025
Hiện tại vẫn áp dụng chính thức hai phương pháp: Khoán và Kê khai (theo Thông tư 40/2021/TT-BTC).
Ngưỡng miễn thuế: 100 triệu VNĐ/năm.
4.2 Phương pháp tính thuế hộ kinh doanh nhỏ lẻ từ 01/01/2026
Từ ngày 01/01/2026, dự kiến sẽ có những thay đổi mang tính cách mạng về quản lý thuế đối với HKD, theo tinh thần của Luật Thuế giá trị gia tăng 2024 (có hiệu lực từ 01/01/2026) và các dự thảo liên quan đến Luật Quản lý Thuế và Luật Thuế TNCN:
a) Ngưỡng miễn thuế được nâng cao
Ngưỡng miễn thuế mới: Mức doanh thu không phải nộp thuế GTGT và thuế TNCN dự kiến được nâng lên 200 triệu VNĐ/năm (tăng 100% so với mức 100 triệu VNĐ hiện hành). Việc này nhằm đảm bảo đồng bộ với mức giảm trừ gia cảnh.
b) Xóa bỏ thuế khoán và áp dụng phương pháp kê khai
- Xóa bỏ thuế khoán: Hình thức thuế khoán dự kiến sẽ bị xóa bỏ chậm nhất vào năm 2026.
- Chế độ kê khai bắt buộc: Hộ kinh doanh sẽ phải thực hiện kê khai thuế theo phương pháp kê khai hoặc phương pháp khai thuế từng lần phát sinh. Điều này nhằm chuyên nghiệp hóa công tác quản lý thuế và khuyến khích HKD chuyển đổi lên doanh nghiệp.
- Tác động: Việc xóa bỏ thuế khoán đòi hỏi hộ kinh doanh phải có sổ sách, chứng từ rõ ràng, và tự thực hiện việc kê khai theo quy định mới, dù có thể được cơ quan thuế hỗ trợ tạo sẵn tờ khai.
5. Cách tính thuế GTGT và thuế TNCN cho hộ kinh doanh nhỏ lẻ
Nếu doanh thu trên ngưỡng miễn thuế, Hộ kinh doanh phải nộp thuế theo tỷ lệ:
Số thuế GTGT phải nộp = Doanh thu tính thuế GTGT x Tỷ lệ thuế suất (%) GTGT
Số thuế TNCN phải nộp = Doanh thu tính thuế TNCN x Tỷ lệ thuế suất (%) TNCN
| Ngành nghề kinh doanh | Tỷ lệ % Thuế GTGT | Tỷ lệ % Thuế TNCN | Tổng Tỷ lệ % Thuế |
| Phân phối, cung cấp hàng hóa | 1% | 0.5% | 1.5% |
| Dịch vụ, xây dựng không bao thầu nguyên vật liệu | 5% | 2% | 7% |
| Sản xuất, vận tải, dịch vụ có gắn với hàng hóa | 3% | 1.5% | 4.5% |
| Hoạt động khác | 2% | 1% | 3% |
Ví dụ: Hộ kinh doanh dịch vụ (tỷ lệ 5% GTGT và 2% TNCN) có doanh thu tính thuế là 500 triệu đồng/năm.
Thuế GTGT phải nộp: 500 triệu x 5% = 25 triệu VNĐ
Thuế TNCN phải nộp: 500 triệu x 2% = 10 triệu VNĐ
6. Cách tính thuế (lệ phí) môn bài cho hộ kinh doanh nhỏ lẻ
Lệ phí môn bài là loại phí bắt buộc phải nộp hàng năm, không phụ thuộc vào việc có được miễn thuế GTGT và TNCN hay không.
| Doanh thu năm trước liền kề | Mức Lệ phí Môn bài/năm |
| Trên 500 triệu VNĐ | 1.000.000 VNĐ |
| Từ 300 triệu đến 500 triệu VNĐ | 500.000 VNĐ |
| Từ 100 triệu đến 300 triệu VNĐ | 300.000 VNĐ |
| Từ 100 triệu VNĐ trở xuống | Miễn lệ phí |
7. Các câu hỏi thường gặp về cách tính thuế cho hộ kinh doanh nhỏ lẻ
7.1 Hộ kinh doanh nộp thuế theo tháng hay theo quý?
Hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp Khoán sẽ nộp thuế GTGT và TNCN một lần trong năm (đến 31/12/2025). Nếu áp dụng phương pháp Kê khai (hoặc sau 01/01/2026), hộ kinh doanh phải nộp thuế theo từng lần phát sinh hoặc theo quý/tháng.
7.2 Nếu doanh thu năm nay dưới 100 triệu, năm sau có được miễn thuế nữa không?
Có. Việc xét miễn thuế được thực hiện hàng năm. Từ 01/01/2026, ngưỡng này dự kiến nâng lên 200 triệu VNĐ.
7.3 Mức phạt khi khai thuế hộ kinh doanh chậm là bao nhiêu?
Mức phạt cho hành vi chậm nộp/chậm khai thuế phụ thuộc vào thời gian chậm nộp (từ 500.000 VNĐ đến hàng chục triệu VNĐ), và phải nộp thêm tiền chậm nộp thuế (0.03%/ngày trên số tiền thuế chậm nộp).
Với sự thay đổi lớn sắp tới (xóa bỏ thuế khoán, nâng ngưỡng miễn thuế), việc tự khai thuế cho hộ kinh doanh nhỏ lẻ sẽ trở nên phức tạp hơn, đòi hỏi phải có sổ sách và chứng từ chặt chẽ.
Nếu bạn quan tâm đến dịch vụ kế toán trọn gói, giúp tối ưu chi phí và đảm bảo tuân thủ pháp luật, hãy liên hệ ngay với Kế Toán Anh Minh để nhận tư vấn miễn phí!
Kế Toán Anh Minh cung cấp dịch vụ khai thuế hộ kinh doanh nhỏ trọn gói, giúp bạn:
Tối ưu hóa và đón đầu thay đổi 2026: Chuẩn bị sẵn sàng hệ thống sổ sách, chứng từ để dễ dàng chuyển đổi sang phương pháp kê khai, tận dụng tối đa ngưỡng miễn thuế mới (dự kiến 200 triệu VNĐ).
Hoàn thiện chứng từ: Xử lý, sắp xếp chứng từ, hóa đơn theo đúng quy định mới nhất.
Thực hiện khai thuế: Thay mặt hộ kinh doanh thực hiện toàn bộ thủ tục khai báo, nộp thuế và quyết toán với cơ quan thuế đúng hạn, tránh mọi rủi ro bị phạt.
Đừng để rủi ro thuế cản trở việc kinh doanh của bạn. Tập trung vào bán hàng, việc khai thuế chi tiết và phức tạp hãy để Kế Toán Anh Minh lo!
