Quy trình kiểm soát chất lượng dịch vụ kế toán

Đối với hoạt động kiểm toán nói chung và dịch vụ kế toán nói riêng, quy trình kiểm soát chất lượng dịch vụ kế toán đóng vai trò quan trọng đến quyết định chất lượng và tính kinh tế của dịch vụ kế toán đó. Bài viết dưới đây kế toán Anh Minh sẽ giới thiệu đến các bạn quy trình kiểm soát chất lượng dịch vụ kế toán chi tiết nhất.

Hệ thống kiểm soát chất lượng và vai trò của nhóm kiểm toán

Hệ thống kiểm soát chất lượng và vai trò của nhóm kiểm toán  trong việc thực hiện các thủ tục kiểm soát chất lượng trong một cuộc kiểm toán báo cáo tài chính, quy định trách nhiệm của người soát xét việc kiểm soát chất lượng trong một cuộc kiểm toán,được áp dụng trong mối liên hệ với chuẩn mực và các quy định về đạo đức nghề nghiệp có liên quan.

• Doanh nghiệp kiểm toán phải chịu trách nhiệm đối với các thủ tục kiểm soát và hệ thống chính sách kiểm soát chất lượng, phải xây dựng và duy trì một hệ thống kiểm soát chất lượng đảm bảo:
• Tuân thủ các chuẩn mực pháp luật, nghề nghiệp các quy định có liên quan
• Báo cáo được doanh nghiệp kiểm toán đã phát hành phù hợp với hoàn cảnh cụ thể
• Doanh nghiệp kiểm toán buộc phải tuân thủ Chuẩn mực kiểm soát chất lượng VSQC1 và các quy định có liên quan về kiểm soát chất lượng Hệ thống kiểm soát chất lượng bao gồm các chính sách và thủ tục cho các yếu tố sau:
• Ban Giám đốc phải có trách nhiệm về chất lượng trong doanh nghiệp kiểm toán
• Các quy định chuẩn mực về đạo đức nghề nghiệp có liên quan
• Duy trì và chấp nhận quan hệ với khách hàng và có cuộc kiểm toán cụ thể
• Nguồn nhân lực, thực hiện cuộc kiểm toán và giám sát.
• Trong phạm vi hệ thống kiểm soát chất lượng của đơn vị kiểm toán, các nhóm kiểm toán có trách nhiệm thực hiện các thủ tục kiểm soát chất lượng phải phù hợp với cuộc kiểm toán, cung cấp cho doanh nghiệp kiểm toán các thông tin liên quan để có thể thực hiện được chức năng của hệ thống kiểm soát chất lượng liên quan đến tính độc lập.
• Trừ khi doanh nghiệp kiểm toán hoặc các bên khác đưa ra thông tin khác mà các nhóm kiểm toán có quyền tin tưởng vào hệ thống kiểm soát chất lượng của doanh nghiệp kiểm toán như:
• Tin tưởng về năng lực của nhân viên, cán bộ thông qua quá trình tuyển dụng và đào tạo của của đơn vị kiểm toán
• Có tính độc lập thông qua tích lũy và trao đổi thông tin phù hợp về tính độc lập của đơn vị kiểm toán
• Duy trì mối quan hệ khách hàng thông qua hệ thống chấp nhận và duy trì quan hệ khách hàng của đơn vị kiểm toán
• Tuân thủ các quy định, pháp luật có liên quan thông qua quá trình giám sát
• Doanh nghiệp kiểm toán và kiểm toán viên cần tuân thủ những quy định của Chuẩn mực kiểm toán trong quá trình thực hiện kiểm toán và cung cấp các dịch vụ có liên quan.
• Doanh nghiệp và các bên sử dụng kết quả được kiểm toán phải có những hiểu biết cần thiết về các nguyên tắc và thủ tục quy định trong Chuẩn mực này để phối hợp và thực hiện trách nhiệm của mình với kiểm toán viên và doanh nghiệp kiểm toán để giải quyết các mối quan hệ trong quá trình kiểm toán.
• Mục tiêu của đơn vị kiểm toán và kiểm toán viên là thực hiện các thủ tục kiểm soát chất lượng ở mọi cấp độ của từng cuộc kiểm toán nhằm đảm bảo hợp lý rằng: cuộc kiểm toán đã tuân thủ các chuẩn mực nghề nghiệp và pháp luật, các quy định liên quan,
• Cuộc kiểm toán đã tuân thủ các chuẩn mực pháp luật, nghề nghiệp và các quy định có liên quan, đồng thời báo cáo kiểm toán phát hành phù hợp với hoàn cảnh cụ thể của cuộc kiểm toán.

Quy trình kiểm soát chất lượng dịch vụ kế toán

Kiểm soát chất lượng dịch vụ kế toán được thực hiện qua các bước cơ bản sau:

Bước 1: Bắt đầu

• Lựa chọn doanh nghiệp được kiểm tra bao gồm một trong các đối tượng sau:
• Đã được cấp giấy chứng nhận kinh doanh dịch vụ kế toán, kiểm toán và đã hoạt động tối thiểu là 18 tháng
• Doanh nghiệp hoặc cá nhân có 3 năm trở lên kể từ lần lựa chọn từ lần kiểm tra trước hoặc có dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng trong việc tuân thủ các quy định của nhà nước
• Theo yêu cầu từ doanh nghiệp kế toán, kiểm toán
• Các đối tượng được kiểm tra phải được Bộ tài chính hoặc Hội nghề nghiệp phê duyệt chấp thuận trước khi thực hiện
• Thành lập đoàn kiểm tra : kiểm tra trực tiếp và chỉ ra Trưởng đoàn, đảm bảo nguyên tắc khách quan độc lập, phù hợp với năng lực của từng thành viên trong đoàn kiểm tra
• Thông báo cho doanh nghiệp thuộc đối tượng kiểm toán chậm nhất 10 ngày làm việc bao gồm mục đích yêu cầu, nội dung , thời gian, phạm vi, danh mục tài liệu mà doanh nghiệp được kiểm tra cần chuẩn bị.
• Trưởng đoàn lập kế hoạch kiểm tra chi tiết sao cho phù hợp với đối tượng được kiểm tra
• Các thành viên trong đoàn kiểm tra phải ký cam kết về tính bảo mật thông tin tính độc lập với doanh nghiệp được kiểm tra

Bước 2: Xây dựng tiêu chuẩn chất lượng

• Trưởng Đoàn kiểm tra công bố Quyết định kiểm tra hoạt động kinh doanh dịch vụ kế toán
• Yêu cầu đơn vị được kiểm tra sắp xếp người có chức năng, thẩm quyền phù hợp để phối hợp công việc kiểm tra với Đoàn kiểm tra
• Đơn vị được kiểm tra đại diện người báo cáo tình hình hoạt động, tổ chức, quy trình cung cấp dịch vụ kế toán cho khách hàng
• Thực hiện ký các “Cam kết về tính độc lập và bảo mật của thành viên Đoàn kiểm tra” theo mẫu quy định với sự chứng kiến của hai bên
• Đơn vị được kiểm tra cung cấp các tài liệu, hồ sơ đã được yêu cầu cho đoàn kiểm tra
• Lựa chọn các hồ sơ liên quan đến hợp đồng dịch vụ kế toán để kiểm tra theo quy định
• Kiểm tra hồ sơ, tài liệu để xem xét thủ tục, quy trình cung cấp dịch vụ kế toán của đối tượng được kiểm tra theo quy định của chuẩn mực nghề nghiệp, chế độ kế toán và pháp luật kế toán liên quan
• Thực hiện thu thập, kiểm tra, rà soát các bằng chứng thích hợp để xem xét và đánh giá tình hình tuân thủ chuẩn mực nghề nghiệp, chế độ kế toán và pháp luật kế toán liên quan của đơn vị được kiểm tra trên cơ sở bảng tiêu chí đánh giá theo quy định
• Đánh giá tình hình tuân thủ các chuẩn mực nghề nghiệp, chế độ và pháp luật kế toán liên quan của từng hồ sơ được kiểm tra.

Bước 3: Xây dựng tiêu chuẩn sản phẩm

• Đối với chứng từ kế toán cần có các tiêu chí đánh giá sau:

– Tính đầy đủ các nội dung của theo quy định

– Về việc tẩy xóa, sửa chữa chứng từ

– Có sử dụng chữ ký khắc sẵn để ký các chứng từ kế toán hay không?

– Các chứng từ chi tiền có được ký theo từng liên hay không?

– Các chứng từ không ghi đủ nội dung có thuộc trách nhiệm của người ký hay không?

– Chứng từ đã được người đúng thẩm quyền ký hay không?

– Có đủ chữ ký theo chức danh trên chứng từ quy định hay không?

– Các thủ tục kiểm tra thay thế và bổ sung khác phù hợp với thực tế của đơn vị được kiểm tra

• Đối với sổ kế toán các thủ tục kiểm tra đánh giá gồm:

– Có đầy đủ nội dung, thông tin chủ yếu, đóng dấu giáp lai giữa các trang, đánh số trang của sổ kế toán trên giấy theo đúng quy định hay không?

– Có được ghi chép theo đúng quy định hay không?

– Có được đóng thành quyển, có đầy đủ chữ ký và đã đóng dấu theo quy định hay không?

–  Các sai sót có được sửa chữa theo đúng phương pháp và quy định hay không?

–  Các số liệu có đúng với chứng từ kế toán hay không?

– Sổ kế toán có được ghi liên tục từ khi mở sổ đến khi khóa sổ hoặc số liệu đầu kỳ trên sổ kế toán của năm thực hiện có kế tiếp số liệu cuối kỳ trên sổ kế toán năm trước liền kề hay không?

– Có thực hiện khóa sổ theo quy định hay không?

–  Đã hạch toán các tài khoản đúng quy định hay không?

• Đối với dịch vụ lập và trình bày báo cáo tài chính thủ tục kiểm tra bao gồm:

– Có được lập và trình bày đầy đủ nội dung, số lượng các báo cáo hoặc theo biểu mẫu quy định hay không?

–  Số liệu trên sổ kế toán và chứng từ kế toán có đúng với số liệu trên báo cáo tài chính hay không?

–  Có được lập và trình bày theo đúng chuẩn mực và chế độ kế toán hay không?

Bước 4: Phân loại lỗi và xây dựng AQL

• Đơn vị được kiểm tra nếu rơi vào một trong các trường hợp sau đây thì được xem là có sai phạm về chuyên môn, chuẩn mực kế toán, chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp gây nên hậu quả nghiêm trọng hoặc có khả năng gây hậu quả nghiêm trọng:
• Báo cáo tài chính áp dụng sai chế độ kế toán
• Báo cáo tài chính trình bày không trung thực, đầy đủ, khách quan làm người sử dụng báo cáo tài chính không đánh giá đúng được thực trạng kinh doanh, tài chính của doanh nghiệp
• Các số liệu, chỉ tiêu trên Báo cáo tài chính có sai sót chiếm từ 10% trở lên trên tổng giá trị tất cả các chỉ tiêu trên báo cáo tài chính
• Có sự mâu thuẫn về số liệu giữa các báo cáo chiếm ít nhất 10% số lượng chỉ tiêu trên báo cáo tài chính
• Có sai sót khi xác định doanh thu, chi phí làm thay đổi kết quả kinh doanh của doanh nghiệp từ lãi thành lỗ hoặc ngược lại hoặc kết quả xác định doanh thu, chi phí bị sai lệch từ 10% trở lên.
• Và các sai sót trọng yếu khác.
• Trường hợp phát hiện đơn vị được kiểm tra có các hành vi vi phạm hành chính thì Đoàn kiểm tra lập và gửi các Biên bản vi phạm hành chính kèm theo các tài liệu, hồ sơ liên quan cho cơ quan có thẩm quyền để xử phạt vi phạm hành chính theo quy định bao gồm các nội dung sau:
• Thời gian, địa điểm, đơn vị được kiểm tra, thành phần đoàn kiểm tra, mục đích, giới hạn và phạm vi kiểm tra
• Mô tả khái quát đặc điểm chung của cuộc kiểm tra và đơn vị được kiểm tra
• Tóm tắt được quy trình kiểm tra hoạt động kinh doanh dịch vụ kế toán tại đơn vị được kiểm tra
• Đưa ra kết quả:
• Mô tả và nêu lên ý kiến đánh giá tình hình tuân thủ các quy định của pháp luật về hành nghề và kinh doanh dịch vụ kế toán của đơn vị được kiểm tra
• Mô tả và nêu ý kiến đánh giá tình hình tuân thủ chuẩn mực nghề nghiệp, chế độ kế toán và pháp luật kế toán liên quan của đơn vị được kiểm tra
• Nêu rõ căn cứ, lý do và đưa ra ý kiến kết luận kiểm tra về hoạt động kinh doanh dịch vụ kế toán của đơn vị được kiểm tra
• Đưa ra được các thiếu sót lớn, mang tính hệ thống và kiến nghị biện pháp giải quyết khắc phục sửa chữa cho đơn vị được kiểm tra

Bước 5: Kiểm tra chất lượng

• Rà soát, kiểm tra các hồ sơ và tài liệu liên quan đến việc đăng ký kinh doanh và hành nghề dịch vụ kế toán của đơn vị được kiểm tra
• Kiểm tra các tài liệu, hồ sơ đảm bảo được điều kiện để duy trì điều kiện kinh doanh và hành nghề dịch vụ kế toán của đơn vị được kiểm tra
• Kiểm tra, rà soát các tài liệu, hồ sơ về tình hình tuân thủ nghĩa vụ báo cáo, thông báo theo quy định của đơn vị được kiểm tra
• Kiểm tra các tài liệu, hồ sơ về tình hình thực hiện các nghĩa vụ nộp phí cấp hoặc cấp lại Giấy chứng nhận đăng ký hành nghề dịch vụ kế toán và Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ kế toán theo quy định của đơn vị được kiểm tra
• Đánh giá mức độ tuân thủ các quy định pháp luật về việc hành nghề và kinh doanh dịch vụ kế toán của đơn vị được kiểm tra

Bước 6: Phòng ngừa khuyết tật

• Đơn vị được kiểm tra cần tuân thủ chế độ kế toán, hệ thống chuẩn mực nghề nghiệp và pháp luật kế toán liên quan trong quá trình hành nghề và kinh doanh dịch vụ kế toán
• Đơn vị được kiểm tra cung cấp cho Đoàn kiểm tra đầy đủ các tài liệu cần thiết có liên quan đến nội dung kiểm tra và chịu mọi trách nhiệm về tính trung thực, hợp pháp của các tài liệu đã cung cấp
• Đơn vị được kiểm tra phối hợp và tạo điều kiện thuận lợi cho Đoàn kiểm tra thực hiện công việc, bố trí các kế toán viên hành nghề và đại diện Ban Giám đốc làm việc để có thể sẵn sàng trao đổi, giải thích các thông tin theo yêu cầu của Đoàn kiểm tra khi cần
• Nếu có những vấn đề khác còn có ý kiến khác nhau về kết quả kiểm tra, đơn vị được kiểm tra được bảo lưu ý kiến trong Biên bản kiểm tra.
• Đơn vị được kiểm tra cần khắc phục các tồn tại và sai sót mà Đoàn kiểm tra đã phát hiện ra trong quá trình kiểm tra tại đơn vị mình

Bước 7: Kết thúc

• Xử lý các vấn đề với những ý kiến khác nhau về kết quả kiểm tra (nếu có)
• Đơn vị kiểm tra lập và công khai Báo cáo tổng hợp kết quả kiểm tra theo quy định

Tổng kết

Quy trình kiểm soát chất lượng dịch vụ kế toán cho đơn vị đã thực hiện được các nội dung sau:

• Kiểm tra được tình hình tuân thủ các quy định của pháp luật về đăng ký và duy trì điều kiện hành nghề kinh doanh dịch vụ kế toán của người hành nghề dịch vụ kế toán và các đơn vị kinh doanh dịch vụ kế toán tại Việt Nam bao gồm:
• Việc đăng ký và duy trì các điều kiện kinh doanh dịch vụ kế toán và thực hiện nghĩa vụ thông báo, báo cáo đơn vị kinh doanh dịch vụ kế toán
• Việc đăng ký và duy trì điều kiện hành nghề dịch vụ kế toán và thực hiện nghĩa vụ thông báo, báo cáo của kế toán viên hành nghề.
• Kiểm tra được tình hình tuân thủ các quy định của chuẩn mực nghề nghiệp, pháp luật về kế toán, chế độ kế toán liên quan của đơn vị được kiểm tra khi cung cấp dịch vụ kế toán cho khách hàng. Bao gồm các chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp, chuẩn mực kế toán và kiểm toán.
• Qua quy trình kiểm soát chất lượng dịch vụ kế toán cho đơn vị đã đánh giá được tình hình tuân thủ pháp luật về đăng ký, duy trì điều kiện hành nghề và điều kiện kinh doanh dịch vụ kế toán của đơn vị được kiểm tra
• Đánh giá được tình hình tuân thủ các chuẩn mực nghề nghiệp, pháp luật và chế độ kế toán liên quan trong quá trình cung cấp dịch vụ kế toán của đơn vị kinh doanh dịch vụ kế toán
• Phát hiện và chấn chỉnh kịp thời các tồn tại trong doanh nghiệp, đề xuất biện pháp khắc phục các sai sót và xử lý đối với các sai phạm của đơn vị được phát hiện qua kiểm tra.

Trên đây là những thông tin về Quy trình kiểm soát chất lượng dịch vụ kế toán mà Kế toán Anh Minh chia sẻ. Nếu có thắc mắc gì thêm hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn cụ thể nhất.

Cảm ơn các bạn đã đọc tin!

Thông tin liên hệ:

CÔNG TY TNHH DỊCH VỤ TƯ VẤN VÀ ĐẠI LÝ THUẾ ANH MINH

Hotline / Zalo tư vấn : 0909.989.676 – 0913.479.676 (MS.HẠNH)

Website: ketoanthuduc.vn  – thanhlapcongtyvn.com.vn

Email : tax.anhminh@gmail.com

Trụ sở chính: 52/28/2 Đường số 12, Tam Bình, Thủ Đức, Tp.HCM
Chi Nhánh 1: 32 Đường B1, Khu đô thị VCN Phước Hải, P. Phước Hải, TP. Nha Trang, Khánh Hòa
Chi Nhánh 2: 47/5/27 đường Đông Tác, Kp. Đông Tác, P. Tân Đông Hiệp, Tx. Dĩ An, Bình Dương