Nội dung và phương pháp lập bản thuyết minh báo cáo tài chính

Thuyết minh báo cáo tài chính là một phần quan trọng trong báo cáo tài chính của doanh nghiệp. Nội dung và phương pháp lập bản thuyết minh báo cáo tài chính như thế nào hãy cùng kế toán Anh Minh tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

1. Đặc điểm hoạt động của doanh nghiệp

Ở phần này cần nêu rõ các đặc điểm sau của doanh nghiệp:

Về hình thức sở hữu nguồn vốn

• Doanh nghiệp thuộc loại hình công ty nào: Công ty cổ phần, công ty nhà nước, công ty TNHH, công ty hợp danh hay doanh nghiệp tư nhân.
• Nếu doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thì cần thuyết minh rõ các vấn đề sau:
• Tên quốc gia và vùng lãnh thổ của các nhà đầu tư (bao gồm cả chủ đầu tư có quốc tịch VN và quốc tịch nước ngoài)
• Tỷ lệ góp vốn chủ sở hữu giữa các nhà đầu tư tại thời điểm kết thúc kỳ kế toán.

Về lĩnh vực hoạt động kinh doanh

• Các lĩnh vực về sản xuất công nghiệp, xây dựng, thương mại, dịch vụ hoặc tổng hợp nhiều lĩnh vực kinh doanh chúng ta phải chọn một trong số đó.

Về ngành nghề kinh doanh

• Cần nêu rõ ngành nghề hoạt động kinh doanh chính và các đặc điểm của sản phẩm sản xuất hay dịch vụ của doanh nghiệp cung cấp.

Về chu kỳ sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp

• Nếu chu kỳ này kéo dài hơn 1 năm thì cần thuyết minh thêm chu kỳ sản xuất kinh doanh bình quân của ngành, lĩnh vực hoạt động đó.

Đặc điểm hoạt động của doanh nghiệp có ảnh hưởng đến báo cáo tài chính trong kỳ kế toán.

• Cần nêu rõ những đặc điểm về diễn biến thị trường, hoạt động kinh doanh, quản lý, tài chính, các sự kiện sáp nhập, chia, tách hay thay đổi quy mô… có ảnh hưởng đến bảng Báo cáo tài chính của doanh nghiệp.

Cấu trúc của doanh nghiệp

• Đối với danh sách các công ty con cần trình bày chi tiết tên, địa chỉ, tỷ lệ vốn góp, quyền biểu quyết, lợi ích của công ty mẹ đối với từng công ty con;
• Đối với danh sách các công ty liên kết, liên doanh cần trình bày chi tiết tên, địa chỉ, tỷ lệ vốn góp, quyền biểu quyết, lợi ích của doanh nghiệp tại từng công ty liên kế, liên doanh
• Đối với danh sách các đơn vị trực thuộc hạch toán phụ thuộc cần trình bày chi tiết tên, địa chỉ của từng đơn vị
• Căn cứ để làm bản thuyết minh báo cáo tài chính là bảng cân đối kế toán.

2. Nguyên tắc và phương pháp các phần hành kế toán đơn giản

Về nguyên tắc ghi nhận các khoản tiền và tương đương tiền

• Cần nêu rõ được tiền gửi ngân hàng có kỳ hạn hay là không kỳ hạn.
• Cần nêu rõ các khoản tương đương tiền xác định dựa trên cơ sở nào? Nó có phù hợp với những quy định của kế toán hay không

Nguyên tắc về các khoản nợ phải thu

• Nếu rõ được tiêu chí để phân loại các khoản nợ phải thu
• Nêu được các phương pháp lập dự phòng phải thu nợ khó đòi

Nguyên tắc về giá trị hàng tồn kho

• Về việc ghi nhận hàng tồn kho cần nêu rõ hàng tồn kho được ghi nhận theo giá gốc hoặc theo giá trị thuần có thể thực hiện được.
• Về phương pháp tính giá trị của hàng tồn kho nêu lên được doanh nghiệp đang áp dụng phương pháp nào ( nhập trước, xuất trước, bình quân gia quyền, tính theo giá đích danh, hay phương pháp giá bán lẻ ).
• Về phương pháp hạch toán hàng tồn kho cần nêu được doanh nghiệp áp dụng phương pháp kiểm kê định kỳ hay kê khai thường xuyên.
• Về phương pháp lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho cần nêu được doanh nghiệp lập dự phòng này trên cơ sở việc chênh lệch lớn hơn của giá gốc với giá trị thuần có thể thực hiện được của hàng tồn kho hay lập theo chênh lệch giữa số dự phòng phải lập năm nay với năm trước chưa sử dụng hết dẫn đến năm nay phải lập thêm hay hoàn nhập.

Về nguyên tắc kế toán và các phương pháp khấu hao TSCĐ

• Nêu rõ được giá trị ghi sổ của TSCĐ là theo giá đánh giá lại hay nguyên giá.
• Nêu rõ nguyên tắc kế toán về các khoản chi phí phát sinh ban đầu được ghi nhận vào giá trị ghi sổ hay các chi phí sản xuất, kinh doanh
• Nêu rõ được các phương pháp về khấu hao TSCĐ: theo phương pháp đường thẳng, theo phương pháp số dư giảm dần,…

Về nguyên tắc chi phí trả trước

• Nêu rõ được các chi phí trả trước được phân bổ vào chi phí sản xuất, kinh doanh gồm những khoản nào.
• Nêu rõ các phương pháp và thời gian phân bổ các chi phí trả trước
• Doanh nghiệp có theo dõi chi tiết các chi phí trả trước theo kỳ hạn hay không?

Về nguyên tắc nợ phải trả

• Kiểm tra xem có theo dõi nợ phải trả theo từng đối tượng, kỳ hạn tại thời điểm báo cáo, theo nguyên tệ hay không?
• Kiểm tra xem có đánh giá lại nợ phải trả thỏa mãn định nghĩa các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ hay không?

Ghi nhận vốn chủ sở hữu

• Vốn góp của chủ sở hữu của doanh nghiệp có được ghi nhận theo số vốn thực góp hay không?
• Lợi nhuận chưa phân phối trong doanh nghiệp được xác định ra sao? Các nguyên tắc về phân phối lợi nhuận hay cổ tức.

Các nguyên tắc và phương pháp ghi nhận về doanh thu và thu nhập khác

• Phần doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ đã tuân thủ các điều kiện ghi nhận doanh thu theo quy định chưa? Doanh nghiệp sử dụng phương pháp gì để ghi nhận doanh thu.
• Phần doanh thu theo hợp đồng xây dựng đã tuân thủ theo quy định hay chưa? Sử dụng phương pháp nào để ghi nhận doanh thu theo hợp đồng xây dựng.
• Doanh thu hoạt động tài chính được ghi nhận bổi phương pháp nào?
• Doanh thu khác được ghi nhận theo nguyên tắc nào.

Nguyên tắc về các khoản giảm trừ doanh thu

• Các khoản giảm trừ doanh thu của doanh nghiệp bao gồm những gì?
• Các khoản đó có tuân thủ quy định về “Các sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế toán năm” trong chuẩn mực kế toán để điều chỉnh doanh thu hay không?

Nguyên tắc về giá vốn hàng bán

• Giá vốn hàng bán đã đảm bảo với nguyên tắc phù hợp doanh thu hay không?
• Giá vốn hàng bán có đảm bảo theo nguyên tắc thận trọng, đã ghi nhận ngay các chi phí vượt trên mức bình thường của hàng tồn kho hay không?
• Các khoản ghi giảm giá vốn hàng bán bao gồm gì?

Nguyên tắc và phương pháp ghi nhận về chi phí tài chính

• Có ghi nhận được đầy đủ các chi phí lãi vay, phần lỗ về chênh lệch tỷ giá của kỳ báo cáo hay không?

Các chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp

• đã ghi nhận được đầy đủ các chi phí bán hàng, quản lý doanh nghiệp phát sinh trong kỳ hay chưa?

Về chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành

• Được xác định dựa trên cơ sở thu nhập chịu thuế và thuế suất thuế TNDN của doanh nghiệp trong năm hiện hành.

Các nguyên tắc và phương pháp kế toán khác

• Phải trình bày với mục đích để người sử dụng biết được các nguyên tắc và phương pháp đó tuân thủ theo đúng quy định theo chuẩn mực kế toán Việt N

3. Kỳ kế toán, đơn vị tiền tệ sử dụng trong kế toán

• Kỳ kế toán là khoảng thời gian được xác định từ thời điểm doanh nghiệp bắt đầu ghi sổ kế toán đến thời điểm kết thúc việc ghi sổ, khóa sổ kế toán để lập báo cáo tài chính, bao gồm: kỳ kế toán năm, kỳ kế toán quý, kỳ kế toán tháng, được quy định như sau:
• Kỳ kế toán năm là 12 tháng theo năm dương lịch tính từ ngày 01/01 đến 31/12 dương lịch.
• Kỳ kế toán quý là 3 tháng, tính từ ngày 01 của tháng đầu quý đến ngày cuối cùng của tháng cuối quý đó.
• Kỳ kế toán tháng là 1 tháng, tính từ ngày 01 đến ngày cuối cùng của tháng đó.
• Đơn vị tiền tệ được sử dụng kế toán là Đồng Việt Nam, ký hiệu trong nước là “đ”, ký hiệu quốc tế là “VND”. Trường hợp với các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh bằng ngoại tệ, thì đồng thời theo dõi nguyên tệ và phải quy đổi ra Đồng Việt Nam để ghi vào sổ kế toán trừ những trường hợp được pháp luật ra quy định khác; đối với những loại ngoại tệ không có tỷ giá hối đoái với Đồng Việt Nam thì cần quy đổi thông qua một loại ngoại tệ khác có tỷ giá hối đoái với Đồng Việt Nam và loại ngoại tệ cần quy đổi.

4. Chuẩn mực và Chế độ kế toán áp dụng

Chế độ kế toán là những hướng dẫn và quy định về kế toán trong 1 hoặc một số công việc cụ thể được cơ quan quản lý nhà nước về kế toán hoặc tổ chức được ủy quyền ban hành. Tùy theo ngành nghề mà doanh nghiệp áp dụng các chế độ sau:

• Chế độ kế toán dành cho doanh nghiệp (Theo thông tư 200/2014/TT_BTC)
• Chế độ kế toán dành cho doanh nghiệp siêu nhỏ (Theo thông tư 132/2018/TT_BTC)
• Chế độ kế toán dành cho doanh nghiệp vừa và nhỏ (Theo thông tư 133/2016/TT_BTC)
• Chế độ kế toán dành cho đơn vị hành chính, sự nghiệp (Theo thông tư 107/2017/TT_BTC)
• Chế độ kế toán dành cho bảo hiểm tiền gửi tại Việt Nam (Theo thông tư 177/2015/TT_BTC)

Việc tuyên bố về tuân thủ Chuẩn mực kế toán và Chế độ kế toán của doanh nghiệp cần nêu rõ:

• Báo cáo tài chính của doanh nghiệp được lập và trình bày có phù hợp với các Chuẩn mực và Chế độ của kế toán Việt Nam hay chưa?
• Báo cáo tài chính của doanh nghiệp được coi là phù hợp với Chuẩn mực và Chế độ của kế toán Việt Nam về việc lập và trình bày nếu nó tuân thủ được mọi quy định của từng chuẩn mực và thông tư hướng dẫn việc thực hiện Chuẩn mực và Chế độ kế toán hiện hành mà doanh nghiệp đang áp dụng.
• Với những trường hợp không áp dụng chuẩn mực kế toán nào thì cần phải ghi rõ lý do

Mẫu thuyết minh báo cáo tài chính theo thông tư 200 > Xem tại đây

Mẫu thuyết minh báo cáo tài chính theo thông tư 133 > Xem tại đây

Trên đây là những chia sẻ về những nội dung và phương pháp để lập bản thuyết minh báo cáo tài chính của kế toán Anh Minh. Nếu bạn còn thắc mắc gì hãy liên hệ ngay với dịch vụ báo cáo tài chính của Anh Minh chúng tôi để được hỗ trợ nhanh chóng và tận tình nhất.

Cảm ơn các bạn đã đọc tin!

Bài viết liên quan:

Cách làm báo cáo thuế trắng đúng quy định 2023

Cách tra cứu báo cáo tài chính của doanh nghiệp đã nộp 2023

Thông tin liên hệ:

CÔNG TY TNHH DỊCH VỤ TƯ VẤN VÀ ĐẠI LÝ THUẾ ANH MINH

Hotline / Zalo tư vấn : 0909.989.676 – 0913.479.676 (MS.HẠNH)

Website: ketoanthuduc.vn  – thanhlapcongtyvn.com.vn

Email : tax.anhminh@gmail.com

Trụ sở chính: 52/28/2 Đường số 12, Tam Bình, Thủ Đức, Tp.HCM
Chi Nhánh 1: 32 Đường B1, Khu đô thị VCN Phước Hải, P. Phước Hải, TP. Nha Trang, Khánh Hòa
Chi Nhánh 2: 47/5/27 đường Đông Tác, Kp. Đông Tác, P. Tân Đông Hiệp, Tx. Dĩ An, Bình Dương